W dniach 8–10 kwietnia 2025 roku Kielce stały się centrum polskiego gazownictwa. Współorganizowane przez Izbę Gospodarczą Gazownictwa i Targi Kielce Targi EXPO-GAS 2025 oraz towarzyszące im konferencja i warsztaty techniczne zgromadziły decydentów, ekspertów, przedstawicieli świata nauki oraz firm z branży gazowniczej, którzy wspólnie zastanawiali się nad przyszłością gazownictwa. Goście z Polski i zagranicy m.in. Francji, Niemiec, Niemiec, Szwajcarii, Czech, Danii, Estonii i Ukrainy mogli odwiedzać stoiska 143 wystawców prezentujących innowacyjne rozwiązania technologiczne dla sektora gazowego. To już trzynasta edycja wydarzenia, która oprócz rekordowej liczby wystawców zgromadziła także rekordową liczbę gości, w liczbie ponad 4.3 tys.
Oficjalna inauguracja wydarzenia nastąpiła w środę 9 kwietnia. Jako pierwszy głos zabrał poseł Rafał Komarewicz, Posel na Sejm RP, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, który podkreślił kluczową rolę paliw gazowych oraz gazów zdekarbonizowanych w transformacji energetycznej. – Ważne jest dla nas inwestowanie w biogazownie i biometanownie. Wiemy, że prawie 20 proc. zapotrzebowania może zaspokoić biometan wyprodukowany w polskich biogazowniach – powiedział poseł Komarewicz.
Następnie przemówił Wojewoda Świętokrzyski Józef Bryk, podkreślając rolę Targów EXPO-GAZ jako miejsca sprzyjającego wymianie doświadczeń, podpisywaniu umów, zawieraniu kontraktów, a także merytorycznym debatom, pełniącego równocześnie istotną rolę na mapie gospodarczej zarówno regionu jak i całej Polski.
Obecna na targach Agata Wojda, Prezydent Miasta Kielce powiedziała, że branża gazownicza musi wychodzić poza schematy i odpowiadać na nowe wyzwania, pogodzić świat ekologii i energetyki.
Andrzej Mochoń, Prezes Zarządu Targów Kielce podkreślił istotną rolę Targów Techniki Gazowniczej GAS-EXPO na polskiej mapie biznesowej, oraz zwrócił uwagę na rekordową frekwencję tej edycji, zarówno po stronie wystawców jak i zarejestrowanych odwiedzających.
Oficjalnego otwarcia targów dokonał Wiesław Prugar, Prezes Izby Gospodarczej Gazownictwa i Członek Zarządu ds. Upstream ORLEN S.A., który wskazał, że transformacja energetyczna jest znaczącym impulsem dla rozwoju branży gazowniczej. Podkreślił, że ważnym zadaniem dla gazownictwa jest dbałość o klimat, ale zaznaczył konieczność znalezienia odpowiedzi na pytania w jakim tempie i jakim kosztem branża będzie w stanie dostosować się do wyzwań środowiskowych i jaką rolę odegrają w tym procesie paliwa gazowe. Jak powiedział Prezes Wiesław Prugar trzeba pamiętać o roli gazu jako paliwa, ale także surowca do produkcji w różnych gałęziach przemysłu, który niezbędny będzie jeszcze przez długi czas. Podkreślił, że wykorzystanie gazu do wytwarzania energii wymaga wielu działań w kierunku poprawienia efektywności, w których znaczącą rolę odgrywają nowe technologie oraz wykorzystanie gazów zdekarbonizowanych. – Transformacja pozwala nam mobilizować się, aby efektywniej i sprawniej wykorzystać gaz ziemny – skonstatował prezes.
Zorganizowana przez IGG konferencja: „Technologie dla sektora gazowniczego na progu zmian”, która zainaugurowana została bezpośrednio po uroczystości otwarcia targów, miała na celu przede wszystkim omówienie najważniejszych trendów strategicznych wpływających na dostarczanie i zastosowania paliw gazowych. Konferencja zgromadziła grono uznanych prelegentów ze świata nauki oraz przedstawicieli wiodących polskich spółek z sektora paliw gazowych.
I Sesję „Rola gazownictwa w zmieniającej się energetyce” moderował prof. dr hab. inż. Waldemar Kamrat, Dyrektor Centrum Energetyki Jądrowej Politechniki Gdańskiej, który wskazał na negatywne skutki rozproszenia kompetencji urzędów odpowiedzialnych ze sektor energii. Jak powiedział odpowiedzialność za gospodarkę wymaga współpracy, co w obecnej sytuacji jest bardzo utrudnione. Uczestnicy debaty podkreślali, że gazownictwo znajduje się aktualnie w punkcie zwrotnym transformacji, której przebieg różni się od wcześniejszych założeń. Istotna w tym procesie jest otwartość sektora na zmiany, wprowadzanie nowych, bardziej efektywnych technologii przy uwzględnieniu rosnącego zapotrzebowania na energię.
Prof. dr hab. inż. Stanisław Nagy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, zaznaczył w swojej wypowiedzi, że zmiany w energetyce są powolne ze względu na to, że inwestycje w technologie nie zwracają się w krótkim okresie. Powołał się na prognozy, z których wynika, że przeprowadzenie transformacji będzie się wiązało ze zwiększonym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. – Prognozy AGH mówiły o wzroście zapotrzebowaniem na energię elektryczną do ok. 200 TWh, obecne scenariusze pokazują, że zużycie energii elektrycznej w Polsce będzie w tym czasie przekraczało w niektórych wariantach nawet ponad 300 TWh. – Trzeba podkreślić, że najmniej emisyjna energia pochodzi z gazu ziemnego. W tym kontekście, jak mówią znowelizowane prognozy, zakładana jeszcze kilka lat temu redukcja zużycia gazu ziemnego na świecie o 50 proc. w ciągu najbliższych kilku lat jest już nieaktualna. Przewidywany jest spadek, ale o 15 proc. w stosunku do obecnego – powiedział prof. Stanisław Nagy.
Paneliści omówili planowanie transformacji sektora w kontekście polityki energetycznej oraz aktualne kierunki strategiczne dla gazownictwa. Podkreślali, że sektor musi funkcjonować w zgodzie z polityką energetyczną państwa i Europejskim Zielonym Ładem, dostosować się do restrykcyjnych regulacji unijnych. Zwracano uwagę, że gaz ziemny odgrywa fundamentalną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego i dla osiągniecia celów transformacji.
Andrzej Tomasiewicz, Kierownik Operacyjny Wydziału Gazu, PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. powiedział podczas debaty, że gaz ziemny, który do tej pory był definiowany jako paliwo przejściowe obecnie powinien być postrzegany jak paliwo uzupełniające. – Jako PGE odchodzimy od źródeł wysokoemisyjnych, przechodzimy na zero- i niskoemisyjne, i z naszej perspektywy to przejście się nie uda bez wsparcia komplementarnego surowca, jakim jest gaz ziemny – powiedział przedstawiciel PGE.
Paneliści podkreślali konieczność posiadania elastycznego miksu energetycznego i dostosowania systemu przesyłu i dystrybucji do nowych paliw. Katarzyna Szeniawska, Dyrektor Pionu Rozwoju Rynku Gazu, OGP Gaz-System S.A. mówiąc o zmianach jakie zaszły w systemie przesyłowym podkreśliła, że system pracuje dziś z dużą rezerwą zdolności przesyłowych na punktach wejścia. – Mamy elastyczność, która pozwala budować portfele zakupowe naszym klientom, a my jako operator jesteśmy w stanie przesłać gaz do dowolnego punktu – powiedziała Katarzyna Szeniawska. – Widzimy prognozy pokazujące wzrost udziału elektroenergetyki, ale mamy konkretne projekty i umowy dla elektrociepłowni i bloków gazowych, które zobowiązują nas do zbudowania przyłączy i dostarczania gazu. Są też kolejne zapytania o przyłączenia – dodała.
W opinii uczestników debaty branża gazownicza, która jest obecnie w fazie wzrostowej, musi uwzględniać fakt, że w okresie 2030-2035 przewidywany jest tzw. peak gazowy. W tym kontekście ważne jest racjonalne podejście do inwestycji opartych na gazie ziemnym. Analizując nieuchronny proces przechodzenia od źródeł wysokoemisyjnych do niskoemisyjnych uczestnicy dyskusji zaznaczali komplementarną, kluczową rolę gazu ziemnego jako gwaranta przystępnej cenowo energii zapewniającego stabilizację i bezpieczeństwo systemu energetycznego.
dr Szymon Paweł Moś, Członek Zarządu Polskiej Spółki Gazownictwa, określił gaz jako paliwo komplementarne i stabilizujące, które zapewnia bezpieczeństwo energetyczne odbiorcom indywidualnym i przemysłowym w tym energetyce i ciepłownictwu. Przywołał założenia strategii ORLENU, według których zapotrzebowanie na gaz będzie wzrastać do 2030 r. o ok. 30 proc. – z 20 do 27 mld m3, jednak później należy się spodziewać spadku. Panelista podkreślił również rolę biometanu jako kolejnego paliwa uniezależniającego Polskę od dostaw zewnętrznych. – Opublikowaliśmy Mapę Chłonności, która jest realnym narzędziem dla inwestorów, pozwalającym planować inwestycje w odnawialne źródła biometanowe – powiedział Szymon Paweł Moś.
Przedmiotem dyskusji było również bezpieczeństwo dostaw pod kątem optymalizacji źródeł i kierunków dostaw. Zaznaczono potrzebę synergii pomiędzy sektorem gazowniczym i ciepłowniczym. Wskazywano, że proces dekarbonizacji ciepłownictwa wymaga stopniowego odchodzenia od węgla i w tym kontekście gazjest obecnie najefektywniejszym rozwiązaniem.
Robert Czekaj, Dyrektor Wykonawczy ds. Poszukiwań i Wydobycia ORLEN S.A. podkreślił cel zawarty w strategii Orlenu jakim jest odpowiedź na zapotrzebowanie przemysłu w sposób komplementarny i zintegrowany, uwzględniający kierunki transformacji. – Mamy elastyczny łańcuch dostaw, który w sposób zintegrowany odpowie na zapotrzebowanie przemysłu, energetyki, ciepłownictwa i gospodarstw domowych. Jesteśmy gotowi do pokrycia popytu na poziomie do 27 mld m3 gazu. Chcemy przeznaczyć prawie 85 mld zł na inwestycje w latach 2025-2035, tak aby w istniejących łańcuchach dostaw odpowiedzieć na popyt rynkowy – powiedział Robert Czekaj.
Prelegenci omówili także powiązania polskiego rynku gazu z unijnymi i globalnymi trendami. Podkreślali wagę sektora upstream i jego roli w kontekście konieczności zaspokojenia rosnącego w najbliższych latach popytu. Wskazywano także na rosnące znaczenie LNG na globalnym i polskim rynku. Dyskutowano o wpływie geopolitycznych napięć i wzrostu cen energii na strategie inwestycyjne firm. Prelegenci zgodnie podkreślali rosnące znaczenie nowoczesnych technologii w dekarbonizacji gazownictwa.
W sesji udział wzięli:
dr Szymon Paweł Moś, Członek Zarządu Polska Spółka Gazownictwa
prof. dr hab. inż. Konrad Świrski, Politechnika Warszawska, Prezes Zarządu Transition Technologies S.A.
prof. dr hab. inż. Stanisław Nagy, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Katarzyna Szeniawska, Dyrektor Pionu Rozwoju Rynku Gazu, OGP Gaz-System S.A.
Marcin Sienkiewicz, Doradca Zarządu ds. Rynków Gazu, Towarowa Giełda Energii S.A.
Radosław Sobczak, Radca w Wydziale Gazu Ziemnego, Ministerstwo Przemysłu
Andrzej Tomasiewicz, Kierownik Operacyjny Wydziału Gazu, PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
Sesja II „Budowa ryku biometanu” moderowana przez mec. Adama Wawrzynowicza, dotyczyła potencjału sektora biometanu i wpływu otoczenia regulacyjnego na jego rozwój. Moderator wskazał na znaczenie kluczowego dla ryku biometanu Pakietu Wodorowo-Gazowego i unijnego Rozporządzenia 2024/1789 w sprawie rynków wewnętrznych gazu, które weszło w życie 5 lutego br. Jak powiedział Adam Wawrzynowicz jest to pierwszy akt prawny, w którym wskazano cel produkcji biometanu w Europie do 2030 r na poziomie – 35 mld m3. Moderator podkreślił ważną rolę prac Zespołu ds. Rozwoju Rynku Biometanu działającego przy IGG dla spraw regulacyjnych.
W opinii uczestników debaty biometan jest jednym z najbardziej obiecujących kierunków dla transformacji i bezpieczeństwa energetycznego. Rafał Wardziński, Dyrektor Wykonawczy ds. Upstream, Orlen S.A., podkreślił znaczenie gazu dla transformacji energetycznej, bez którego proces ten nie będzie możliwy. Wskazał na znaczenie biometanu jako komplementarnego elementu segmentu upstraeam i budowania bezpieczeństwa energetycznego.
Jan Pajek, Prezes PGNiG Bioevolution Sp. z o.o. powiedział, że kluczową rolą spółki jest budowa oraz eksploatacja biometanowni i biogazowni. Aktualnie firma realizuje kilkanaście projektów w tym obszarze. Prezes Jan Pajek poinformował, że obecnie powstaje modelowa biometanownia o mocy przekraczającej 5MW niedaleko miejscowości Ryn, w województwie warmińsko-mazurskim, która ma być oddana do eksploatacji pod koniec roku.
II sesja była również okazją do przedstawia rynku biometanu z punktu widzenia producenta oraz omówienia zagrożeń inwestycyjnych, które hamują rozwój tego segmentu. Podkreślano, że Polska posiada ogromny potencjał surowcowy i techniczny do rozwoju biometanowni, ale rynek wciąż czeka na spójne działania administracyjne i sprzyjające warunki do komercjalizacji. Główne bariery to długi proces uzyskiwania pozwoleń, niejasne zasady pozyskiwania wsparcia finansowego oraz brak stabilnych ram regulacyjnych,
Beata Wiszniewska, Dyrektor z Polskiej Grupy Biogazowej S.A. odniosła się do ustawy o biokomponentach i biopaliwach oraz wynikającego z niej obowiązku dla firm paliwowych określającego minimalny udziału zaawansowanych biopaliw. – Nam wytwórcom zależy, aby jasno wskazać, że to powinien być biometan. To jest wprowadzenie elementu rynkowego, przedstawienie firmom paliwowym informacji, że wprowadzanie paliwa odnawialnego jest konieczne dla miksu energetycznego, zgodne z zasadą „zanieczyszczający płaci”: – powiedziała Beata Wiszniewska. Jej zdaniem nawet giganci paliwowi nie mogą sobie pozwolić na zaniedbanie inwestycji w biometan.
Uczestnicy debaty zastanawiali się nad optymalnym wykorzystaniem biometanu jako źródła energii. – Żadne rozwiązanie w zakresie wykorzystania biometanu bez systemu wsparcia nie jest ekonomicznie opłacalne. Dla przykładu, zatłaczanie biometanu do sieci bez wsparcia przynosi zwrot inwestycji w okresie powyżej 50 lat. Wydaje się, że pewnym rozwiązaniem jest skraplanie biometanu do bio-LNG lub sprężanie do bio-CNG – powiedział dr inż. Jarosław Hercog, p.o. Dyrektora Instytutu Energetyki – PIB. Jego zdaniem interesującym rozwiązaniem dla biometanu jest niekonkurowanie z OZE, ale pójście w kierunku wsparcia OZE. Jak powiedział biometan może w tym przypadku odegrać rolę magazynu energii i w tym kierunku powinny zmierzać projekty inwestycyjne.
Uczestnicy debaty podkreślali, że biometan jest szansą na rozwój lokalnych społeczności i nowoczesnego rolnictwa. Aby ten potencjał się urzeczywistnił, potrzebna jest jednak integracja działań: legislacyjnych, technologicznych, edukacyjnych i inwestycyjnych.
Wskazywano na wyzwania technologiczne związane z transportem biometanu i przygotowaniem systemów dystrybucyjnych do jego odbioru. Mówiono także o dostępności substratu i podkreślano kluczowe znaczenie bazy surowcowej jako podstawowego kryterium lokalizacji inwestycji.
W sesji II uczestniczyli:
Rafał Wardziński – Dyrektor Wykonawczy ds. Upstream, Orlen S.A.
Jan Pajek, Prezes PGNiG Bioevolution Sp. z o.o.
Marcin Orłowski, Prezes Zarządu Galia Green Power Sp. z o.o.
Mariusz Dymkowski, Dyrektor Departamentu Usług Dystrybucyjnych i Obsługi Klienta, Polska Spółka Gazownictwa
Beata Wiszniewska, Dyrektor, Polska Grupa Biogazowa S.A.
dr inż. Jarosław Hercog, p.o. Dyrektora Instytutu Energetyki – PIB
Anita Bednarek, Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju, Goodvalley Polska
W dalszej części konferencji uczestnicy mieli okazję zapoznać się projektami dofinansowanymi przez NFOŚiGW w zakresie wdrażania innowacyjnych rozwiązań procesowych związanych z pracami na sieci i stacjach gazowych PSG, które przedstawił Grzegorz Wielgus, Dyrektor Departamentu Rozwoju, Polskiej Spółki Gazownictwa. Jak powiedział prelegent PSG w perspektywie finansowej 2021-2027 realizuje i planuje do realizacji projekty m.in. infrastrukturalne i informatyczne na rzecz celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym neutralności klimatycznej, zielonej transformacji gospodarki i zrównoważonego rozwoju. Projekty są dofinansowane z funduszy pochodzących zarówno z programów unijnych jak i krajowych. W perspektywie finansowej 2021-2027 PSG ma podpisane umowy na 5 projektów o łącznej wartości 923,7 mln zł z dofinansowaniem na poziomie 565,9 mln zł. W ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności są realizowane 2 projekty o łącznej wartości: 1 030 mln zł, z dofinansowaniem w wysokości 381,9 mln zł. Ponadto PSG jest w trakcie ubiegania się o dofinansowanie dla kolejnych 17 projektów z FEnIKS 2021-2027, o łącznej wartości 1 738 mln zł z dofinansowaniem na poziomie 1 045 mln zł. Grzegorz Wielgus w swojej prezentacji szczegółowo omówił cele i finansowe aspekty dwóch projektów o łącznej wartości 66,4 mln zł dofinansowanych z Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na poziomie 41,3 mln zł. Projekt „Hermetyka”, obejmuje system rozlokowania specjalistycznych jednostek operacyjnych realizujących prace na sieci gazowej z wykorzystaniem technologii zamknięć hermetycznych gazociągów. Projekt Diagnostyka nakierowany jest na zakup i wdrożenie systemu diagnostycznego ciągów redukcyjnych na stacjach gazowych.
SESJA III była poświęcona referatom omawiającym kluczowe dla branży gazowniczej zagadnienia.
prof. dr hab. inż. Jerzy Kaleta z Politechniki Wrocławskiej przedstawił prezentację przygotowaną z dr Pawłem Gąsiorem pt. „Europejska infrastruktura wodorowa. Cele a możliwości ich realizacji”, w której omówił kształt planowanej infrastruktury wodorowej w UE, przykłady budowy magistralnych sieci rurociągów H2, przedstawił przykłady stymulowania rozwoju rynku zielonego wodór oraz odniósł się do kwestii finansowania i bezpieczeństwa inwestycji.
Referat skupiał się na aspektach infrastrukturalnych i technologicznych związanych z gromadzeniem oraz transportem wodoru, a także na ekonomicznych i legislacyjnych dylematach jego upowszechnienia.
Prelegent przedstawił kluczowe założenia unijnej transformacji energetycznej, w której wodór – obok biometanu – odgrywa coraz większą rolę. Przewidywania wskazują na stopniowy spadek zużycia gazu ziemnego do 2050 roku i wzrost znaczenia gazów odnawialnych. Obecnie głównymi konsumentami wodoru w UE są rafinerie i przemysł nawozowy, a jego produkcja oparta jest niemal wyłącznie na reformingu metanu, co budzi pytania o ekologiczność całego łańcucha wartości.
Znaczna część prezentacji poświęcona była dylematom strategicznym: czy korzystniej jest inwestować w autonomiczną infrastrukturę wodorową, czy mieszać wodór z gazem ziemnym ? Jakie nośniki energii transportować: wodór, amoniak, czy może e-paliwa? W którym kierunku rozwijać przemysł: importować zieloną stal, czy wodór i wytwarzać stal lokalnie?
Z punktu widzenia inżynieryjnego kluczowe były omówienia projektów dotyczących zbiorników kompozytowych. Przedstawiono dwa ważne przedsięwzięcia: ROADTHRYP, którego celem jest opracowanie lekkiej naczepy do transportu 1,5 tony wodoru przy 700 barach oraz ECOHYDRO, skoncentrowany na rozwoju nadających się do recyklingu zbiorników wysokociśnieniowych i kriogenicznych o pojemności do 300 kg. W projektach kładzie się nacisk na bezpieczeństwo, trwałość, a także systemy monitorowania stanu technicznego zbiorników.
Ciekawym fragmentem prezentacji było omówienie możliwości magazynowania wodoru w kawernach solnych – dużych podziemnych przestrzeniach, które mogą służyć jako stabilizator systemów energetycznych opartych na OZE. Zaprezentowana została koncepcja europejskiej sieci szkieletowej dla transportu wodoru, m.in. projekt Nordic-Baltic Hydrogen Corridor, z udziałem Gaz-Systemu. Zwrócono uwagę na ogromny potencjał istniejącej infrastruktury gazowej, która – po odpowiednich modernizacjach – może zostać wykorzystana do przesyłu wodoru, choć nie bez kontrowersji i problemów związanych z bezpieczeństwem.
Profesor Jerzy Kaleta zwracał również uwagę na niepewność inwestycyjną oraz konieczność wprowadzenia narzędzi ograniczających ryzyko. Wskazywał wybrane przykłady opóźnionych lub anulowanych inwestycji wodorowych.
W podsumowaniu, swojego wystąpienie prof. Kaleta zaznaczył, że rozwój rynku wodoru w Europie wymaga nie tylko przełomów technologicznych, ale przede wszystkim skoordynowanej polityki, nowej legislacji i wsparcia finansowego. Zwrócił uwagę na konieczność modelowania popytu i planowania infrastruktury w długim horyzoncie czasowym. Omawiane badania homologacyjne i projekty rozwojowe stanowią ważny krok ku bezpiecznemu i efektywnemu wykorzystaniu wodoru w przyszłym systemie energetycznym.
Paweł Sukiennik, Kierownik projektów ds. cyberbezpieczeństwa Transition Technologies Control Solutions w prezentacji „Cyberbezpieczeństwo w sektorze gazowniczym: Wyzwania i wymagania związane z dyrektywą NIS2” omówił znaczenie cyberbezpieczeństwa dla branży wskazując, że wzrost technologii oraz rosnąca cyfryzacja oznaczają większą podatność na ataki. Zwrócił uwagę na niski poziom świadomości cyberzagrożeń u pracowników i brak specjalistów cyberbezpieczeństwa.
Rozwój technologii CCUS do roku 2040 i scenariusze transformacji omówił prof. dr hab. inż. Stanisław Nagy z AGH w Krakowie. W swojej prezentacji pt. „Rozwój technologii CCS do roku 2040. Scenariusze transformacji w polskiej energetyce i przemyśle” przedstawił prognozę dla technologii wychwytu CO2 w Polsce w poszczególnych sektorach przemysłowych do 2040 r.
Na wstępie profesor odniósł się do raportów Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu ( Intergovernmental Panel on Climate Change) IPCC z 2018 roku oraz postanowień Porozumienia Paryskiego z 2015 roku, które wyznaczają ambitne cele redukcji emisji CO₂ i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Wskazał, że sektor energetyczny, transportowy, przemysłowy oraz rolnictwo i gospodarka odpadami odpowiadają za niemal równomierny rozkład emisji CO₂ w UE, przy czym nie wszystkie sektory mają dostęp do tanich, niskoemisyjnych technologii.
Centralnym punktem prezentacji było omówienie technologii CCS i jego rozwiniętej wersji – CCUS (wraz z utylizacją). Prof. Nagy podkreślił, że pomimo wcześniejszego entuzjazmu wobec tej technologii, obecnie CCS napotyka na bariery społeczne, finansowe i infrastrukturalne, a jego wdrożenie jest uzasadnione głównie w sektorach trudnych do dekarbonizacji – takich jak przemysł chemiczny, cementowy, stalowy oraz energetyka oparta na biomasie.
Z dużą dokładnością omówił potencjał i prognozy dotyczące wychwytu CO₂ w Polsce do 2040 roku – w zależności od sektora przemysłowego. Zaprezentowane zostały wybrane innowacyjne rozwiązania, takie jak cykl Allama-Fetvedta – technologia pozwalająca na produkcję energii z gazu ziemnego przy jednoczesnym wychwycie CO₂.
Kolejna część prezentacji dotyczyła unijnego aktu legislacyjnego Net-Zero Industry Act, który wyznacza konkretne cele dla rozwoju infrastruktury CCS w UE – m.in. magazynowanie 50 Mt CO₂ rocznie do 2030 r. i 300 Mt do 2040 r. Szczególna uwaga została zwrócona na nowe obowiązki dla sektora naftowo-gazowego, który ma współuczestniczyć w budowie systemu magazynowania CO₂.
W części poświęconej barierom i ryzykom, prof. Stanisław Nagy wymienił m.in. brak infrastruktury przesyłowej, złożoność procedur administracyjnych, brak doświadczenia w realizacji projektów CCS, a także obawy lokalnych społeczności i wysokie koszty inwestycji. Jednocześnie podkreślił szanse – zwłaszcza dzięki wsparciu z UE oraz potencjałowi geologicznemu Polski, szacowanemu na 12 mld ton CO₂ do składowania.
Na zakończenie, prelegent zaznaczył, że bez wdrożenia CCS Polska nie będzie w stanie zrealizować celów klimatycznych. Technologia ta, mimo wielu wyzwań, powinna być postrzegana jako element strategiczny oraz szansa na rozwój nowych gałęzi gospodarki, takich jak produkcja wodoru czy przemysł oparty na wychwytywaniu CO₂.
Jadwiga Holewa-Rataj, Kierownik Zakładu Ochrony Środowiska z Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego przedstawiła prezentację „Pomiary emisji metanu – rutyna czy wyzwanie?”, przygotowana przez Jadwigę Holewę-Rataj, dr Ewę Kukulską-Zając i Tomasza Kuchtę. Pani Kierownik omówiła poszczególne kategorie emisji oraz metody pomiaru i inwentaryzacji emisji wskazując na trudności z wyborem odpowiedniej technologii i akwizycją danych pomiarowych niezbędnych do obliczeń.
W prezentacji przedstawiono trzy główne kategorie emisji metanu: emisje lotne, upusty technologiczne oraz emisje wynikające z niezupełnego spalania. Każda z tych kategorii wiąże się z odmiennym podejściem pomiarowym i wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi.
W przypadku emisji lotnych szczególną uwagę zwrócono na zróżnicowanie lokalizacji źródeł emisji, które mogą być zarówno naziemne, jak i podziemne czy podwodne. Do ich wykrywania stosuje się systemy mobilne, takie jak pojazdy wyposażone w czujniki, drony lub śmigłowce, a także systemy stacjonarne, dedykowane głównie dla sieci gazowych.
W dalszej części autorzy przedstawili wybrane metody pomiarowe, m.in. Hi Flow Sampler (HFS), QAGI oraz techniki korelacyjne. Zaprezentowano również wyniki porównawcze dla różnych komponentów, takich jak gwinty i zawory, gdzie zauważalne są znaczne rozbieżności w wynikach pomiarów w zależności od użytej metody oraz zawartości metanu w gazie.
Kolejnym obszarem analiz objęto upusty technologiczne, czyli zamierzone lub awaryjne uwolnienia gazu. Główne wyzwanie w tym zakresie stanowi pozyskanie wiarygodnych danych pomiarowych, które są niezbędne do obliczenia skali emisji. Jeszcze większą trudność sprawiają pomiary emisji z niezupełnego spalania, np. z pochodni gazowych, które wymagają zastosowania zaawansowanych metod, takich jak drony do pomiaru składu spalin, pomiary hiperspektralne lub symulacje CFD.
Szczególną uwagę w prezentacji zwrócono na kwestię skalowania wyników pomiarów na wartości reprezentatywne dla całego okresu sprawozdawczego. Autorzy prezentacji podkreślają, że brak spójności w podejściu może prowadzić do rozbieżności i błędnych wniosków, dlatego tak ważny jest wybór właściwej metodyki.
W podsumowaniu prezentacji, Pani Jadwiga Holewa-Rataj podkreśliła, że pomiary i inwentaryzacja emisji metanu są prowadzone na świecie od ponad 30 lat, a w tym czasie opracowano i zweryfikowano wiele skutecznych metod wykrywania oraz pomiarów. Niemniej jednak, mimo postępu technologicznego, nadal istnieją obszary wymagające intensywnych badań i rozwoju, zwłaszcza w zakresie emisji trudnych do zidentyfikowania lub zmiennych w czasie.
Podczas wieczornej gali wieńczącej konferencję wręczone zostały odznaczenia resortowe osobom zasłużonym dla polskiego gazownictwa. W imieniu Ministra Przemysłu dekoracji dokonał Józef Bryk, wojewoda świętokrzyski: Dylom Generalnego Dyrektora Górniczego III st. otrzymał Marusz Belczyk (Dyrektor ORLEN SA), Dyplom Dyrektora Górniczego III st. wręczono: Adamowi Strzymińskiemu (Gaz-System SA) oraz Pawłowi Zygmuntowi (ABB Sp. z o. o). Wręczono również odznaki honorowe Izby Gospodarczej Gazownictwa oraz dyplomy ukończenia programu MBA.
Ostatniego dnia targów (10 kwietnia) Izba Gospodarcza Gazownictwa przeprowadziła warsztaty techniczne, któreskupiły się na jednym z najistotniejszych aspektów transformacji sektora gazowniczego – wymaganiach technicznych transportu CO2, biometanu i wodoru. Warsztaty zgromadziły ponad 100 specjalistów i praktyków z najważniejszych instytucji naukowych i spółek branży.
Targi EXPO-GAS 2025 oraz towarzyszące im wydarzenia IGG dobitnie pokazały, że polski sektor gazowniczy znajduje się w fazie dynamicznych przemian i aktywnie poszukuje innowacyjnych rozwiązań. Podejmowane inicjatywy dowodzą determinacji branży w realizacji celów transformacji energetycznej. Otwartość na biometan, wodór, technologie CCUS oraz rosnąca świadomość wyzwań klimatycznych i regulacyjnych potwierdzają gotowość do działania w duchu zrównoważonego rozwoju. EXPO-GAS to również wyjątkowa przestrzeń do dialogu, inspirujących dyskusji, które sprzyjają rozwojowi branży. Potwierdziła to zarówno frekwencja po stronie odwiedzających, których było ponad 4,3 tys. jak i po stronie dostawców – tegoroczna edycja targów zgromadziła bowiem, aż 143 firmy co jest znaczącą zmianą w historii wydarzenia.
Targi były miejscem prezentacji najnowszych rozwiązań technologicznych w gazownictwie, takich jak automatyka przemysłowa, aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia do budowy i wyposażenia gazociągów oraz stacji redukcyjnych i tłoczni gazu, jak również innowacyjnych usług.
W zgodnej opinii uczestników Targi EXPO-GAS 2025 to nie tylko wystawa i prezentacja technologii, ale także platforma do dyskusji na temat kluczowych wyzwań branży, takich jak transformacja energetyczna, dekarbonizacja czy wykorzystanie gazu ziemnego w komunikacji miejskiej. Towarzyszące Targom konferencja i warsztaty techniczne organizowane umożliwiły uczestnikom zdobycie praktycznej wiedzy i nawiązanie nowych kontaktów biznesowych.
Organizatorem targów były Targi Kielce S.A. i Izba Gospodarcza Gazownictwa, a część konferencyjno – szkoleniową poprowadziła IGG.
Zapraszamy na kolejną XIV edycję Targów EXPO-GAS w 2027 roku !
